Alles over het verdwijnen van Moerdijk: 10 vragen en antwoorden
In dit artikel:
Het dorp Moerdijk in West‑Brabant, aan het Hollands Diep ten noordwesten van Breda, dreigt te verdwijnen om plaats te maken voor een flinke uitbreiding van haven- en industriegebied in de zogenoemde Powerport‑regio. Rijk, provincie en gemeente willen hier veel nieuwe energie‑infrastructuur bouwen om de Nederlandse energievoorziening te versterken en minder afhankelijk te worden van het buitenland.
Wat er precies komt: van de circa 450 hectare die nodig is, moet ongeveer 230 hectare vrijgemaakt worden voor drie nieuwe energiestations. Netbeheerder TenneT plant onder meer een 380 kV‑hoogspanningsstation, met bijbehorende hoogspanningsleidingen en transformatorinstallaties. Ook is ruimte gereserveerd voor waterstoffabrieken en andere faciliteiten voor verduurzaming. De gemeente benadrukt dat het gebied aantrekkelijk is omdat het direct is verbonden met water, spoor en snelwegen.
Keuze en besluitvorming: in juni werd al vastgesteld dat rond het industriegebied veel ruimte nodig is. Twee uitbreidingsvarianten zijn onderzocht: ten zuidoosten van het industriegebied (waarbij het dorp kan blijven) of ten oosten (waarbij het dorp moet wijken). Het gemeentebestuur heeft onlangs voorkeur uitgesproken voor de oostelijke optie. De gemeenteraad van Moerdijk neemt een formeel besluit op 19 november; provincie en Rijk beslissen ieder op 1 december.
Gevolgen voor bewoners: inwoners kunnen bezwaar maken tegen het bestemmingsplan, maar juridisch succes is volgens deskundigen alleen reëel als procedures of regels niet goed zijn gevolgd. Als bewoners niet willen vertrekken, kan onteigening worden toegepast — een zeldzame maar mogelijke stap. De gemeente kondigt compensatie aan en wil zorgen voor spoedige huisvestingsmogelijkheden voor betrokkenen, maar concrete bedragen zijn nog niet vastgesteld; afstemming tussen Rijk, provincie en gemeente is nodig.
Tijdspad en leefbaarheid: de bouw van de energiestations is gepland om in 2028 te beginnen en in 2033 gereed te zijn. Burgemeester Aart‑Jan Moerkerke hoopt dat mensen nog ongeveer tien jaar in het dorp kunnen blijven. De gemeente wil bovendien een fonds instellen om onderhoud en leefbaarheid van straten en voorzieningen te garanderen zolang het dorp nog bestaat.
Bestuurlijke en naamkwestie: bestuurlijk is dit een landelijke opgave waarbij meerdere overheden betrokken zijn. Het voortbestaan van de gemeentenaam “Moerdijk” lijkt volgens experts geen probleem, ook als het dorpskernen verdwijnen — vergelijkbaar met andere gemeentes die een gemeente‑naam voeren zonder gelijknamig dorp.