Leentje werd doodgeschoten in concentratiekamp en wordt nu hier herdacht
In dit artikel:
Woensdagavond wordt in Waalre stilgestaan bij Brabantse militairen en verzetsmensen die sinds de Tweede Wereldoorlog zijn gesneuveld. De herdenking begint in de nieuwe kerk; daarna leggen aanwezigen kransen in de oude Willibrorduskerk, waar ook het graf van de onbekende soldaat ligt — het enige dergelijke graf in Nederland. Minister Brekelmans van Defensie spreekt tijdens de ceremonie; ook de ouders van Tom Krist uit Berkel‑Enschot, die in 2007 in Afghanistan omkwam, nemen het woord.
Het monument en de plechtigheid hebben tot doel alle Brabanders te gedenken die wereldwijd zijn gesneuveld: op zee en in onderzeeërs, op krijgsgevangenen‑schepen, in de Javasche jungle, tijdens acties in Nederlands‑Nieuw‑Guinea, in Afghanistan, in Duitse dwangarbeiderskampen en in de straten van Rotterdam. De namenlijst telt inmiddels 2.146 mannen en vrouwen. In de oude kerk zijn panelen met die namen een permanent eerbetoon; daarnaast is er een digitaal monument ("Brabantse Gesneuvelden") dat steeds wordt aangevuld met foto’s en nieuwe gegevens wanneer die boven water komen.
Het artikel belicht enkele individuele verhalen om de omvang en menselijkheid van het verlies zichtbaar te maken. Janus van der Velden uit Galder was 21 toen hij op 10 mei 1940 bij de verdediging van de Moerdijkbrug omkwam en aanvankelijk vermist raakte; zijn lichaam werd later anoniem begraven en pas in 1999 aan zijn naam verbonden. Leentje van Elst uit Roosendaal werkte voor het verzet en gaf informatie door over Duitse verdedigingswerken; ze werd verraden, gedeporteerd en door SS‑ers in een massale executie gedood — ze was 23. Jan Groels uit Aalst diende in Nederlands‑Nieuw‑Guinea; na een reeks tegenslagen op patrouille raakte hij dodelijk gewond en werd slechts twintig jaar. Tom Krist, 24, overleed in 2007 in een hinderlaag in Afghanistan; zijn ouders zullen tijdens de herdenking over hem spreken.
Veel van de genoemde slachtoffers waren zeer jong, vaak nog rond de twintig. De herdenking in Waalre wil niet alleen namen en feiten tonen maar ook de persoonlijke tragedies en de blijvende littekens bij nabestaanden onderstrepen, terwijl het digitale monument nieuwe details blijft verzamelen en openbaar maken.