Een been laten amputeren, zo obsessief kan topsport je maken

In dit artikel:

Sanne van Dijke, 29-jarige judoka uit Heeswijk-Dinther, deelt haar verhaal over de uitersten waartoe topsporters zich drijven om te presteren. Waar ze vroeger bereid was zelfs haar eigen lichamelijk welzijn op te offeren voor Olympische successen, toont ze zich nu wijzer na een rughernia en een daaropvolgende operatie. Dit herstel maakte het voor haar mogelijk zonder zware pijnstillers opnieuw internationale successen te boeken, waaronder recentelijk een bronzen medaille op het WK – de enige Nederlandse plak op het toernooi voor judoka’s. Ondanks de zware fysieke en mentale tol stopte Van Dijke niet; ze keerde zes weken na haar operatie alweer terug op de mat tijdens de Olympische Spelen, gestoeld op het vertrouwen van haar chirurg in haar mentale kracht.

Haar ervaring sluit aan bij de bredere problematiek binnen de Nederlandse topsportcultuur, zoals uiteengezet in het recent gepubliceerde rapport ‘Vlammende Ambitie’. Dit vier jaar durende onderzoek, dat meer dan 1200 topsporters en honderden coaches aan het woord laat, onthult schrijnende verhalen over depressies, burn-outs, mentaal en fysiek geweld en de extreme druk om te presteren. De topsportomgeving blijkt vaak zo veeleisend, mede door invloeden van NOC*NSF, bondsorganisaties, trainers en media, dat atleten zelden kritisch kunnen reflecteren op hun grenzen. Met de medaillejacht als dominante drijfveer lijken gezondheid en welzijn soms ondergeschikt, wat vraagt om een cultuuromslag waarbij prestaties niet ten koste gaan van de mens erachter. Sportcolumnist Henk Mees benadrukt deze urgentie door te pleiten voor het accepteren van minder medailles als prijs voor een menselijker topsportklimaat.