Helm verplicht? Fietsersbond hoopt van niet: 'Leidt tot minder fietsers'

In dit artikel:

In het Jeroen Bosch Ziekenhuis landen dagelijks fietsers met ernstig letsel op de Spoedeisende Hulp, waarbij hoofdletsel vaak voorkomt en helmen dit aanzienlijk kunnen beperken. Ondanks het feit dat Nederland als het veiligste fietsland ter wereld geldt, toont onderzoek aan dat het dragen van een fietshelm het risico op ernstig hoofd- en hersenletsel met 60 procent vermindert en op dodelijk letsel zelfs met 71 procent. Toch is helmen dragen hier nog niet verplicht en wordt het slechts door zo'n 4 procent van de fietsers gedaan.

De landelijke campagne 'Zet 'm op' probeert het gebruik van helmen te stimuleren door ze zichtbaarder en acceptabeler te maken, vergelijkbaar met het gebruik van autogordels, maar dit stuit op weerstand. Veel fietsers ervaren helmen als onpraktisch, oncomfortabel bij warm weer en vinden het dragen ervan sociaal onaantrekkelijk. In landen met een helmplicht, zoals Australië, daalde het aantal fietsers aanzienlijk, wat de Nederlandse Fietsersbond terughoudend maakt om zo'n verplichting in te voeren. De bond pleit liever voor maatregelen om ongelukken te voorkomen, zoals het aanpassen van infrastructuur en het verlagen van maximumsnelheden.

Kwetsbare groepen zijn vooral ouderen en kinderen, die bij valpartijen vaker hoofdletsel oplopen, wat blijkt uit recente verkeersdoodcijfers waarbij meer dan de helft van de slachtoffers ouder dan 60 is. Ook de opkomst van elektrische fietsen draagt bij aan ernstiger verwondingen door hogere snelheden; in 2024 reed minstens 44 procent van de verkeersdoden op een E-bike. Hoewel helmen een belangrijk veiligheidsmiddel zijn, blijft het draaggedrag laag door praktische bezwaren en sociale percepties, die de campagne 'Zet ’m op' probeert te veranderen door het onderwerp bespreekbaar te maken en helmen toegankelijker te maken.