LIVE | 'Structureel patroon van onveilig gedrag' in gemeente Roosendaal, blijkt uit rapport over grensoverschrijdend gedrag
In dit artikel:
Onderzoeksbureau & Van de Laar concludeert dat er binnen de gemeente Roosendaal sprake is van structureel sociale onveiligheid: een patroon van kleinerende opmerkingen, intimidatie, pestgedrag en het delen van informatie dat medewerkers onveilig laat voelen. De bevindingen werden gepresenteerd tijdens een speciale gemeenteraadsvergadering; het rapport was eerder die ochtend gelekt. Het onderzoek (een belevingsonderzoek, geen juridische waarheidsvinding) besloeg ongeveer een halfjaar werk vanaf februari, omvatte een online vragenlijst (624 uitgenodigde, 352 responsen) en 113 persoonlijke gesprekken. Voor het wetenschappelijk bepalen van patronen werkte het bureau samen met de Universiteit Utrecht.
Achtergrond en gevolgen: jarenlange politieke spanningen — vooral tussen de VLP en de Roosendaalse Lijst — sijpelden door naar de ambtelijke organisatie. Die rivaliteit, gecombineerd met de ambitie van de VLP toen zij voor het eerst meeregeerden, leidde volgens de onderzoekers tot een 'giftige cocktail' waar niet iedereen in tempo of houding in meeging. De onveilige sfeer speelde al voordat twee wethouders, Sanneke Vermeulen (VVD) en Arwen van Gestel (VLP), vorig jaar opstapten; hun vertrek wordt gezien als geen plotselinge escalatie maar het gevolg van een voortschrijdend, belastend samenspel. & Van de Laar: herstel zal jaren vergen omdat het vertrouwen diep is aangetast en "bijna in het DNA van Roosendaal" zit.
Cijfers en cultuur: 55 procent van de respondenten gaf aan ervaring te hebben met ongewenst gedrag, maar meldingen bleven uit door de overtuiging dat er niets mee gedaan wordt en angst voor repercussies. Dit voedt een wegkijkcultuur waarin onveilig gedrag genormaliseerd raakt. Daarnaast draagt de manier van werken (‘autonoom werken’) eraan bij dat medewerkers weinig veilige meldroutes hebben; er is onduidelijkheid of HR-vertegenwoordigers echt onafhankelijk zijn of te dicht bij directie zitten.
Aanbevelingen: het bureau adviseert direct in te grijpen door onder meer een permanente stuurgroep voor sociale veiligheid in te richten, de meld- en verslagleggingsstructuren te verbeteren en externe begeleiding in te schakelen om het politieke conflict tussen partijen te de-escaleren. Ook wordt aangeraden rollen en verantwoordelijkheden scherp te stellen, zodat wethouders en ambtenaren niet rolonzuiver handelen. De onderzoekers benadrukken dat de conclusies bedoeld zijn voor herstel en verbetering, niet om politieke vetes uit te vechten.
Reacties en vervolg: burgemeester Mark Buijs reageerde verbolgen op het lekken van het rapport en noemde dat een symptoom van de onveilige cultuur. Hoofdonderzoeker Stan van de Laar riep betrokkenen op het rapport te omarmen en persoonlijk kritisch naar hun eigen handelen te kijken. De raad debatteert naar verwachting over concrete opvolgacties om de aanbevelingen uit te voeren en het vertrouwen in de organisatie te herstellen.