LIVE | 'Structureel patroon van onveilig gedrag' in Roosendaal, blijkt uit onderzoek grensoverschrijdend gedrag op stadskantoor
In dit artikel:
Onderzoeksbureau & Van de Laar presenteert vanavond (19.00 uur) in een speciale raadsvergadering de uitkomsten van een onderzoek naar de bestuurscultuur in Roosendaal. Het rapport, dat woensdagochtend al gelekt werd en waar BN DeStem eerder over berichtte, volgt op opstappen van wethouders en tientallen meldingen van een onveilige werksfeer op het stadskantoor.
Aanleiding waren onder meer het vertrek van VVD-wethouder Sanneke Vermeulen in september, die aangaf zich onveilig te voelen binnen het college, en later het aftreden van VLP-wethouder Arwen van Gestel na onthullingen dat meerdere ambtenaren zich onveilig voelden. De hele gemeenteraad vroeg daarop om een onafhankelijk onderzoek; vanaf februari spraken onderzoekers met ruim tachtig betrokkenen, werden 113 dieptegesprekken gehouden en vulden 352 van de 624 genodigden een online vragenlijst in. De Universiteit Utrecht ondersteunde bij de toetsing van wanneer iets als patroon kan worden aangemerkt.
Hoofdonderzoeker Stan van de Laar trekt scherpe conclusies: er is sprake van een doorlopend patroon van ongewenst gedrag dat niet gecorrigeerd wordt en dat “binnen én veroorzaakt door” meerdere lagen van de organisatie wordt gevoeld. Ruim de helft van de respondenten (55%) rapporteert zelf ervaring met ongewenst gedrag, terwijl melding van incidenten zelden plaatsvindt uit angst voor gevolgen en het idee dat er toch niets mee gebeurt. Dat leidt volgens de onderzoekers tot een wegkijkcultuur waarin onveilig gedrag genormaliseerd raakt.
De onderzoekers benadrukken dat het om een belevingsonderzoek gaat — het rapport registreert ervaringen en patronen, geen juridische waarheidsvinding — en dat zaken pas zijn opgenomen als ze in meerdere gesprekken terugkwamen. Voorbeelden uit de gesprekken wijzen op rolonzuiverheden: wethouders die taken van ambtenaren overnemen, en raadsleden die te weinig optreden, waardoor medewerkers moeite hebben hun eigen rol te handhaven.
Van de Laar roept op het rapport niet te gebruiken om politieke vetes uit te vechten maar om de uitspraken ernstig te nemen en aan verbetering te werken: herstel start bij individuen en de organisatie die hun gedrag wil veranderen. Hij bedankt ook de deelnemers die zich kwetsbaar opstelden.
Burgemeester Mark Buijs opent de raadssessie met een verklaring over het lekken van het rapport en van een apart rapport over de uitkoop van een Poolse supermarkt. Buijs noemt het uitlekken “verbijsterend”, vermoedt dat het via een raadslid is gegaan en ziet het lek als symptoom van de onveiligheid binnen de organisatie; verdere vragen wil hij niet beantwoorden. De presentatie van aanbevelingen en de politieke reactie volgen tijdens de vergadering.