Megabrand bij HoutBrox legde in 1998 bijna het halve Udense winkelcentrum in de as
In dit artikel:
In de nacht van 21 op 22 januari 1998 verwoestte een grote brand modehuis HoutBrox in het centrum van Uden vrijwel volledig. De melding kwam om 22.10 uur binnen: rook uit de brievenbus aan de Oranjestraat, de achterzijde van het vier verdiepingen tellende pand uit 1970. Brandweerleden Twan van der Velden (nu brandweercommandant Uden‑Veghel) en Marc Lourenssen herinneren zich de situatie als extreem heet en met dichte rookontwikkeling, waardoor binnentreden al snel onmogelijk was.
De dreiging was groot: het vuur kon zich snel uitbreiden richting aangrenzende winkels waardoor een groot deel van het winkelcentrum verloren zou gaan. Om dat te voorkomen plaatste de brandweer ladderwagens en hoogwerkers op alle hoeken van het gebouw en maakte flinke ventilatieopeningen in het dak zodat de hitte kon ontsnappen. Vanuit die posities werden spuiten naar binnen geleid; het van boven ingebrachte water veranderde grotendeels in stoom (één liter water kan volgens de betrokkenen ruim 1.700 liter stoom opleveren), waardoor de zuurstoftoevoer voor de brand werd teruggedrongen. In totaal werden uit de regio vrijwel alle beschikbare blusgroepen opgeroepen; rond 100–120 mensen waren meer dan 24 uur met de brandbestrijding bezig.
Bewoners van een naastgelegen appartementencomplex konden tijdig geëvacueerd worden en er vielen geen gewonden, maar de materiële schade liep in de miljoenen guldens. Direct na de brand ontstonden uiteenlopende geruchten over de oorzaak; die is tot op de dag van vandaag nooit vastgesteld. Wel leidde de ramp tot strengere controles op naleving van brandveiligheidsregels, vooral in Uden.
De familie HoutBrox reageerde daadkrachtig: al tijdens het nasmeulen stond er een advertentie waarin de brandweer werd bedankt, en zeer snel lag er een bouwplan klaar voor herbouw. Dat versnelde proces voedde ook speculaties dat er al voor de brand plannen bestonden. Voor tijdelijk voortbestaan opende men aan de rand van Uden in korte tijd een noodwinkel. Architect Jan Bonnemayer – eerder verantwoordelijk voor meerdere Udense projecten – ontwierp vervolgens het nieuwe filiaal. Na enige aanpassingen aan het eerste, te zakelijke ontwerp ontwierp hij een warmer, “Brabantser” gebouw met een glooiende voorgevel en veel rode baksteen; opvallende elementen waren een koperen dak, glazen liften en een dakterras.
Veertien maanden na de brand, op 19 maart 1999, werd het nieuwe HoutBrox feestelijk heropend en het bedrijf bleek opnieuw een publiektrekker voor het centrum. De zaak bleef een belangrijke winkel in Uden; in 2016 werd HoutBrox door de Limburgse familie Berden overgenomen en de winkel voerde sindsdien die naam. Het Brabants Dagblad publiceert deze zomer foto’s uit het archief van fotobureau Van Assendelft (nu bij het BHIC) met het verhaal achter de beelden, waaronder de documentatie van deze brand en de wederopbouw.