Respect en minder grappen: zo gaan vrouwen zich veiliger voelen

In dit artikel:

Veel vrouwen voelen zich onveilig op straat; routineadviezen als 'fiets niet alleen' of 'wees voorzichtig' zijn voor velen dagelijkse realiteit. Omroep Brabant sprak hierover met orthopedagoog Joline Martens (Praktijk Gunst, Tilburg) en ervaringsdeskundige René Haring uit Eindhoven, die beiden wijzen op een diepere oorzaak: aangeleerd gedrag bij jongens en mannen.

Martens legt uit dat kinderen vooral leren van het emotionele klimaat thuis. Als er in een gezin geschreeuwd, klein gemaakt of fysiek geweld is, nemen kinderen die patronen over en normaliseren ze grensoverschrijdend gedrag. Haring bevestigt dat uit eigen ervaring: hij groeide op met mishandeling, ontwikkelde jarenlang gewelddadig gedrag richting partners en kinderen, en startte na zijn ommekeer het trajectbedrijf 'Agressie, en daarna?' voor mannen die met agressie worstelen. Zijn persoonlijke verhaal illustreert hoe woorden en kleine vormen van geweld kunnen escaleren.

Preventie begint volgens Martens vroeg: de periode van 0 tot 8 jaar is cruciaal omdat kinderen alles opnemen. Ouders moeten bewust rolmodellen zijn — vaders in het bijzonder — en respectvolle omgang met vrouwen laten zien. Kinderen moeten leren rekening te houden met de ander en krijgen empathie niet vanzelf; volwassenen moeten dat actief aanleren. Ook het doorbreken van stereotype mannelijkheid is belangrijk: jongens worden te vaak geleerd dat ze sterk moeten zijn en niet mogen huilen; kwetsbaarheid en zorgzaam gedrag verdienen juist steun.

In de tienerjaren ligt de nadruk op herhalen en bijsturen; rond 16 jaar zijn gelijkwaardige gesprekken over grenzen, groepsnormen en verantwoordelijkheid nodig. Haring benadrukt dat mannen elkaar vaker moeten aanspreken binnen vriendengroepen en op sportclubs — stilzwijgen en schaamte houden het probleem in stand. Verder ziet Martens een rol weggelegd voor scholen om meer aandacht te besteden aan sociale en emotionele ontwikkeling, en waarschuwen beiden voor de invloed van mediauitspraken die vrouwen bagatelliseren.

Kort: structurele verandering vereist vroegtijdig opvoeden, het doorbreken van genderrollen, actieve groepsaanspreking door mannen, en meer maatschappelijke verantwoordelijkheid van scholen en media.