Powerport: wat houden de projecten in en waarom komt het in Moerdijk?
In dit artikel:
Powerport is een bundeling van meerdere energie- en industriegerelateerde projecten waarvoor de gemeente Moerdijk in totaal zo’n 450 hectare zoekt. Sommige onderdelen zijn al zeker in Moerdijk gepland: een hoog- en middenspanningsstation bij Port of Moerdijk, een 380 kV‑hoogspanningsverbinding vanuit Rilland die noordelijk langs Standdaarbuiten en Zevenbergschen Hoek loopt, en twee aanlandingen voor wind op zee (project Nederwiek III). Ook komt een deel van de Delta Rhine Corridor — ondergrondse leidingen voor transport van waterstof en CO2 van Rotterdam richting Boxtel — door het grondgebied, tussen het industriegebied en Zevenbergen.
Naast deze vaste onderdelen is nog circa 130 hectare gereserveerd voor uitbreiding en verduurzaming van de industrie. Hoe die ruimte precies wordt ingevuld (bijvoorbeeld voor activiteiten binnen de circulaire economie, opslag, nieuwe kabels en leidingen en waterberging) moet nader onderzoek uitwijzen. Daarnaast staan nog mogelijke projecten op de rol uit het Rijkprogramma Energie Hoofdstructuur: grootschalige batterijopslag, verdere uitbreiding van het 380 kV‑station, warmtetransitieprojecten en elektrolyse-installaties.
De gemeente ontvangt in ruil voor ingrepen ook compensatieprojecten, zoals versterking van agrarische structuren, landschapsinpassing en maatregelen voor leefbaarheid. Alle maatregelen samen moeten bijdragen aan het verduurzamen van de industrie, het leveren van elektriciteit aan huishoudens en bedrijven en het vergroten van de concurrentiekracht van Nederland. Een geopolitische component speelt mee: Europa en Nederland willen minder afhankelijk worden van buitenlandse energieleveranties en grondstoffen door zelf meer capaciteit en hergebruik mogelijk te maken.
Moerdijk is vanwege ligging en infrastructuur strategisch gekozen: de haven ligt ver landinwaarts en is verbonden via water, spoor en weg; er lopen diverse pijpleidingen; en in de regio bevinden zich grote energie-intensieve bedrijven zoals de Amercentrale, die een rol speelt in regionale warmtevoorziening. Ook de buurgemeente Drimmelen is relevant omdat veel kabels, leidingen en hoogspanningsroutes daar doorheen lopen.
Voor bewoners zijn er financiële regelingen: de heringevoerde en geïndexeerde Moerdijkregeling biedt momenteel zekerheid door woningen desgewenst voor 95% van de taxatiewaarde aan te kopen (waardestijging sinds 1 januari 2023 wordt meegewogen). Mocht een dorp definitief “geen toekomst” krijgen, dan treedt een vertrekregeling in werking met 100% compensatie en mogelijk een extra bedrag voor verhuis- en bijkomende kosten.
Om de projecten integraal te plannen en inwoners te betrekken is een ‘ontwerptafel’ opgezet. De gemeente werkt met het Rijk aan een voorgestelde plaatsing van veel ingrepen in oostelijke richting — dit voorstel wordt op maandag 1 december besproken met het Rijk. De gemeenteraad heeft eerder de wethouder in deze aanpak gesteund. Op een speciale gemeentepagina kunnen inwoners informatie en vragen kwijt.