Provincie stemt dag na dreigbrieven in met vernieuwde stikstofmaatregelen
In dit artikel:
Een meerderheid van Provinciale Staten heeft vrijdag ingestemd met een nieuw stikstofbeleid waarin veehouders zonder vergunning oude stallen mogen verduurzamen en zelf kunnen kiezen uit een provinciale 'menukaart' met maatregelen om hun stikstofuitstoot fors te verlagen. Gedeputeerde Staten wilden niet alle bezwaren wegnemen, maar kregen toch genoeg steun voor het stapsgewijze systeem: elke boer werkt toe naar een individueel stikstofdoel en mag uit opties als innovatieve systemen, voer- en stalmaatregelen, natuurinclusief werken of minder dieren kiezen.
De beslissing leidde tot protest van agrariërs bij het provinciehuis in Den Bosch; vorige week waren er al vergelijkbare acties. Demonstranten noemen het beleid juridisch onzeker en vrezen financiële problemen omdat uitbreiding van veestapel niet is toegestaan. Woensdag en donderdag — een dag voor het debat — stuurde Farmer’s Defence Force via deurwaarders intimiderende brieven naar Statenleden, met de boodschap dat stemmen vóór de plannen strafbaar zou zijn. De meeste fracties veroordeelden die acties; tijdens een rede van FDF-voorman Marc van den Oever verlieten raadsleden van meerdere linkse partijen de zaal.
Belangrijke knelpunten bleven: de zogenoemde 'staldeadline' van 1 juli 2026, waarop boeren moeten melden hoe ze aan hun stikstoftaak voldoen, staat ter discussie. Rechtse partijen zoals BBB, PVV en CDA pleitten opnieuw voor uitstel, maar tegenstanders wezen erop dat de noodzaak tot verduurzaming al lang bekend is en dat vertraging het risico vergroot dat vergunningen later via rechtszaken worden ontzegd. Daarnaast kreeg de menukaart kritiek vanuit de landbouwhoek als te beperkt; de provincie belooft de lijst elke zes maanden uit te breiden met nieuwe maatregelen.
Financiering is onzeker omdat banken volgens de Nederlandse Vereniging van Banken geen leningen willen verstrekken zonder juridische zekerheid in de vorm van vergunningen. De provincie wil alsnog advies van de banken en benadrukt dat uit onderzoek blijkt dat boeren gemiddeld deels eigen middelen hebben om aanpassingen te bekostigen. Gedeputeerde van Stikstof Wilma Dirken erkende dat volledige juridische zekerheid niet haalbaar is — de provincie kan niet zoals het kabinet bij hoogste rechters aankloppen — maar zei vertrouwen te hebben in de juridische houdbaarheid van het systeem volgens haar adviseurs en de landsadvocaat.
Uiteindelijk oordeelde een meerderheid dat doorpakken beter is dan stilstand, temeer daar nieuwe landelijke stikstofplannen uit Den Haag nog op zich laten wachten. De aangenomen aanpak geeft boeren meer keuzevrijheid in hoe ze emissies verminderen, maar laat bestaande politieke en juridische onrust over financiering, reikwijdte van maatregelen en de timing van verplichtingen onverlet.