Tikkende tijdbommen onder startbaan Eindhoven Airport: 'Als je een aardbeving voelt, dat ben ik'
In dit artikel:
Rond de start- en landingsbaan van Eindhoven Airport doorzoekt de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) de grond wekenlang op niet-ontplofte vliegtuigbommen uit de Tweede Wereldoorlog. In een eerdere scan, uitgevoerd met een krachtige metaaldetector op een tractor tot zes meter diepte, werden bijna 4.000 metalen signalen gevonden; daarvan zijn 37 objecten geselecteerd als “mogelijke kanshebbers” — geschikt van omvang voor bommen van circa 100 pond of meer. Volgens sergeant‑majoor Robert‑Jan is het niet de vraag of er bommen liggen, maar hoeveel.
De verdachte plekken zijn nauwkeurig vastgelegd met GPS. Graafmachines halen de grond laag voor laag weg zodat EOD’ers de vondsten veilig kunnen identificeren. Niet alle detecties zijn explosieven — het kunnen ook restanten zijn zoals plaatmateriaal, helmen, bunkers of zelfs fietsen die na de oorlog zijn weggewerkt — maar wanneer het wél om een bom gaat, bepaalt de ontsteker het risico. Vooral de zogeheten chemisch lange vertragers zijn zorgelijk: een ampul met aceton knaagt decennialang aan een sluitplaatje en kan op elk moment losslaan. In Duitsland en op vliegbasis Twente zijn dergelijke bommen al spontaan gedetonieerd.
Als een actieve bom wordt aangetroffen, verplaatsen de specialisten die niet; ze zetten een eigen springlading aan en dempen de ontploffing met een enorme zandberg (tot zo’n zeven meter) om schade te beperken. Door de ligging van de luchthaven zijn grote evacuaties van woonwijken niet noodzakelijk, maar omwonenden kunnen nachtelijke grondtrillingen ervaren wanneer gecontroleerd gesprongen wordt. Ook is rekening gehouden met mogelijke schade aan de baan, asfalt en ondergrondse kabels: de volledige infrastructuur is vooraf in kaart gebracht.
De ruiming is noodzakelijk omdat de startbaan in 2027 grondig wordt herbouwd — geen eenvoudige onderhoudslaag, maar een complete reconstructie. De renovatie omvat bredere stroken naast de baan (voortkomend uit NAVO-veiligheidseisen), een nieuw en robuuster afvoersysteem tegen heviger regenval, een modern landingssysteem voor slecht zicht, vernieuwde fundering, kilometers nieuwe bekabeling en een aparte taxibaan om het grondverkeer veiliger te maken. Machines mogen pas gaan graven als het gebied vrij is van explosieven.
De bomwerkzaamheden beginnen op 22 september en moeten uiterlijk 17 oktober zijn afgerond, zodat de latere grote sluiting van de luchthaven voor de renovatie volgens planning kan plaatsvinden.