Van schets tot op de kiel: de strijd om het winnende carnavalsembleem

In dit artikel:

Op de Elfde van de Elfde trekken Brabantse carnavalsvierders hun pekskes aan en komt ook het jaarlijkse embleem weer in beeld: een klein symbool dat op de boerenkiel wordt gespeld en trots de herkomst en verbondenheid van een stad uitstraalt. Het kiezen van dat ontwerp is in veel plaatsen een serieuze en vaak competitieve traditie.

In Oeteldonk begon die gewoonte officieel in 1963 toen de Oeteldonkse Club de leden emblemen liet maken; sindsdien organiseert de club een wedstrijd rond het jaarlijkse motto dat op de laatste carnavalsdag wordt onthuld. Ontwerpers uit de stad sturen honderden inzendingen in; winnaar Joery van Zandvoort uit Den Bosch sleepte meerdere keren de eer binnen en ziet zijn werk op honderden kielen terug — een tastbaar teken van lokale trots en saamhorigheid.

In Tilburg bepalen de Kruiken en Kruikinnen mee het motto en selecteert de Commissie Protocol uit circa honderd inzendingen het winnende embleem, dat als ketting en patch wordt gemaakt. De commissie waardeert ontwerpen met een interactief element: voorbeelden uit voorgaande jaren nodigden gebruikers uit iets op de achterkant te schrijven of letterlijk “ander te kijken”. Dit jaar won Bibi Nummelin met een ontwerp dat mensen uitdaagt anders naar elkaar te kijken. De commissie raadt makers aan geen beroep te doen op AI maar op menselijke creativiteit en authenticiteit.

Breda kreeg later landelijke aandacht toen het koppel Amy en Sander het bedrijf Kielegat Emblemen startte, na te hebben geconstateerd dat de stad weinig herkenbare patches had. Hun assortiment telt inmiddels zo’n 45 ontwerpen met lokale iconen (loempiakraam, Grote Kerk, De Toren) en sinds november hebben ze samen met lokale organisaties een winkel in het centrum.

Kortom: emblemen zijn meer dan accessoires; ze fungeren als kleine dragers van lokale identiteit, stimuleren creativiteit en verbinden bewoners tijdens het carnavalsseizoen.